فرصت ۷ ساله برای نیفتادن در چاله جمعیتی/ چالش های دوران سالمندی

به گزارش خبرنگار مهر، افزایش جمعیت سالمند کشور اگر همراه با رشد زاد و ولد و فرزندآوری خانواده‌ها باشد، مشکل جدی تلقی نمی‌شود. هر چند که سلامت دوران سالمندی نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. زیرا، اگر قرار باشد که سالمندی همراه با افزایش بار بیماری‌ها باشد و جامعه سالمند سالم نداشته باشیم، می‌تواند تهدید کننده نظام سلامت و اقتصاد درمان باشد.

در همین حال، رشد جمعیت سالمند همراه با توقف زاد و ولد و کاهش جمعیت، زنگ خطری برای آینده کشور خواهد بود که تبعات ناگواری به دنبال دارد. به طوری که تأمین نیروی کار جوان، یکی از چالش‌های کاهش زاد و ولد در کشور خواهد بود. از همین رو، موضوع تشکیل قرارگاه جمعیتی در وزارت بهداشت، با همین رویکرد صورت گرفته است.

احمد دلبری رئیس مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، با عنوان این مطلب که مهم‌ترین تهدید آینده کشور، سالمندی است، گفت: همانطور که در کشورهای پیشرفته دنیا، سالمندی را به عنوان یک فرصت برای کارآفرینی، گردشگری و…، مورد توجه قرار می‌دهند، ما اگر به طور جدی به موضوع سالمندی نپردازیم، در آینده با افزایش جمعیت سالمندی و رشد آن، این موضوع می‌تواند به جای فرصت، به بحران جدی برای دولت و نظام تبدیل شود.

بنابر آمارهای رسمی کشور، در سال ۱۳۹۵ تعداد سالمندان بدون همسر بالغ بر ۸۰ هزار نفر بود و این در شرایطی است که در گروه سنی ۴۰ الی ۶۰ سال یک میلیون و ۵۰۰ هزار مجرد هستند و آمار تجرد در گروه سنی ۳۱ الی ۳۹ سال بالغ بر ۴ میلیون نفر است.

حسام‌الدین علامه رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندی، با اشاره به اینکه در چند سال اخیر میزان امید به زندگی افزایش یافته ولی زیرساخت جمعیتی فراهم نشده است، گفت: جمعیت سالمندی کشور از سال ۱۴۱۰ از آمار ۱۴ درصد عبور می‌کند و ایران یک کشور سالخورده می‌شود.

سید حامد برکاتی مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، با عنوان این مطلب که شاخص باروری کل در کشور اکنون ۱.۶۷ درصد است و رسیدن این آمار به کمتر از ۱.۵ درصد موجب ایجاد چاله جمعیتی می‌شود، گفت: رسیدن به شاخص ۱.۳ درصد منجر به ایجاد چاه جمعیتی می‌شود که خروج از آن بسیار دشوار خواهد بود.

وی افزود: در پنج سال گذشته شاخص باروری تمام استان‌های کشور ۲۰ درصد افت داشته است. فقط در سال ۹۹، ۲ استان رشد منفی نداشته‌اند. همچنین، در ۱۰ سال گذشته به طور متوسط سالیانه ۲ درصد از جمعیت جوان کشور کاسته شده است، به نحوی که جمعیت جوان از ۲۵ میلیون نفر در بازه زمانی اعلام شده به ۲۰ میلیون نفر رسیده است. جوانان متولد نیمه اول و دوم دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ به مرور زمان از سن جوانی که تا ۳۰ سالگی است، خارج شده‌اند.

برکاتی با بیان اینکه در ۱۰ سال گذشته به طور متوسط ۲ درصد از جمعیت جوان کشور کم شده و رشد سالمندی در حالی که رشد جمعیت ما هم اکنون ۰/۶۷ درصد است، بیش از ۳.۵ درصد بوده است، ادامه داد: در سال ۱۴۳۰ مطابق نقشه جمعیتی سازمان ملل، کشوری خواهیم بود با ۹۵ میلیون جمعیت که نزدیک به ۳۰ میلیون سالمند خواهد داشت.

در همین حال، محمدحسین بانکی پور رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس، اظهار داشت: در صورت قرار گرفتن کشور در چاله جمعیتی تا ۱۵۰ سال امکان خارج شدن از آن وجود ندارد.

وی افزود: در حال حاضر کشور ما با توجه به نیروی جوان و مولد در زمان پنجره جمعیتی که مدت آن ۱۵ سال است، قرار گرفته که از این زمان ۸ سال آن گذشته و تنها ۷ سال دیگر باقی مانده است.

بانکی پور تاکید کرد: باید در فرصت ۷ ساله باقی مانده، سالانه یک درصد نرخ جمعیت افزایش یابد تا بتوان با نرخ رشد ۲.۵ درصدی سالانه جمعیت، کشور را از مواجهه با بحران جمعیتی نجات دهیم.